Wil je een groenblauw schoolplein aanleggen? Hier vind je een stappenplan met veel ideeën hoe je dit het beste kunt aanpakken. Je kan ook onze webinars bekijken. Onder stap 7 vind je een link naar de webinars.
Stap 1
Een groen schoolplein aanleggen doe je niet in je eentje. Denk na wie hierbij zou kunnen helpen.
Een werkgroep kan bestaan uit twee personen, maar het ligt meer voor de hand om een gevarieerde, grotere, groep mensen te kiezen.
Start de eerste vergadering met een enthousiasmerende presentatie. Deze website kan je op veel ideeën brengen of neem hiervoor eventueel contact op met een ervaren ontwerper.
Het is belangrijk om in een vroeg stadium helder te krijgen wat gewenst is. Het hele terrein aanpakken of een deel daarvan? Speelvoorzieningen, een moestuin, ruimte voor dieren? Wil je ook dat het schoolterrein gebruikt wordt tijdens de lessen of is het juist de bedoeling dat het schoolplein alleen een groenblauw speelplein is? Is het schoolplein toegankelijk voor de buurt? Je kunt een brainstorm organiseren voor een (grote) groep betrokkenen. Je zult zien dat de wildste ideeën op tafel komen.
Stap 2
In de voorbereiding ga je op zoek naar medewerking en hulp van buitenaf. Ook ga je inventariseren hoe je aan de middelen komt om het groenblauwe schoolplein te realiseren, zoals sponsoring en subsidies.
Betrek het waterschap en de gemeente in dit stadium, ze kunnen je informeren over de mogelijkheden rondom het vergroenen van het plein en het zichtbaar maken, vasthouden, infiltreren of zelfs hergebruiken van het regenwater.
Er zijn scholen die onvoldoende aandacht hebben voor de voorbereiding. Op dag één liggen de tegels er al uit. Het is belangrijk dat alle betrokken partijen inspraak hebben gehad, zodat het ook ‘hun’ plein wordt en zij er ook goed voor willen zorgen. Oriënteer je goed op de mogelijkheden, neem de randvoorwaarden van de school/ het plein in acht en denk na over gebruik en het onderhoud van het plein na de oplevering.
Stap 3
In de ontwerpfase is het belangrijk alle ideeën te verzamelen, prioriteiten aan te brengen en een plan te ontwikkelen dat aansluit bij de wensen, de mogelijkheden en de eisen.
Tijdens de brainstorm zijn al veel ideeën verzameld. Waarschijnlijk heeft iedereen een ideaalbeeld van hoe het groenblauwe schoolplein eruit zou kunnen zien. In de ontwerpfase is het belangrijk alle ideeën te verzamelen, prioriteiten aan te brengen en een plan te ontwikkelen dat aansluit bij de wensen, de mogelijkheden en de eisen. Het is goed om in deze fase het ambitieniveau voor de biodiversiteit en klimaatbestendigheid te bepalen. Hoe wil je met het schoolplein bijdragen aan het behoud en de versterking van biodiversiteit en de klimaatbestendigheid in de wijk? Denk ook na over educatie, wil je dat een onderdeel maken van het schoolplein?
Als variant op “no cure, no pay” zeggen de Engelsen het zo mooi: “no risk, no play“. Risico’s horen bij het leven en alleen door oefening leren kinderen risico’s inschatten en gevaren te omzeilen.
De wereld waarin kinderen opgroeien is zonder meer vol gevaren. Het water van grachten, singels en kanalen, vaak zonder enige vorm van afscheiding, betekent gevaar. Kinderen vanwege die gevaren binnenhouden, is zeker geen goede oplossing. Binnen gebeuren nog meer ongelukken dan buiten en uitsluitend voor het scherm hangen, levert gauw overgewicht, concentratie- en contactstoornissen op. Goed ingerichte plekken bij scholen zijn dus juist zeer wenselijk!
Natuurspeelplekken bieden extra mogelijkheden adequaat te leren omgaan met de risico’s die het leven om ons heen met zich meebrengt.
Op deze plekken is het mogelijk risico’s aanvaardbaar te houden door een (wettelijk verplichte) risico-analyse / veiligheidscheck en regelmatige inspectie.
Bij de aanleg van het plein kan bij uitstek aandacht worden geschonken aan het water, de natuurlijke cycli en het weer, de flora en fauna en hoe deze met elkaar samengaan en samenwerken. Werk op een ecologische, milieuvriendelijke manier aan het groenblauwe plein. Hierdoor stimuleer je een natuurlijk evenwicht. De ambities kunnen nu worden vertaald naar acties.
Nu alle wensen, ideeën en eisen zijn geformuleerd, kan de ontwerper aan de slag. Wanneer het eerste ontwerp is gepresenteerd, worden alle opmerkingen verzameld en teruggegeven aan de ontwerper. Deze gaat het ontwerp aanpassen naar een definitief ontwerp.
Stap 4
Het is handig om op basis van het voorlopig ontwerp een werkplanning te maken. Wie doet wat en wanneer?
Stap 5
Hoe groter de omvang en ambities van het project, hoe meer werk er verzet dient te worden.
In de meeste gevallen zal het logisch zijn om de aanleg van het groenblauwe schoolplein uit te besteden aan een gespecialiseerd bedrijf. Dit is echter bijna altijd de grootse kostenpost. Om kosten te sparen kun je overwegen om de aanleg in fases te doen, om er ouders bij te betrekken en/of de kinderen ook een rol te laten spelen. Gebruik van chemische middelen tegen bijvoorbeeld ongedierte is niet nodig omdat de natuur zelf een plaag of probleem oplost. Hierdoor kunnen kinderen zonder problemen met hun handen in de aarde zitten.
Stap 6
En dan is het eindelijk zover! Het groenblauwe schoolplein is aangelegd en kan in gebruik worden genomen.
Een leuk idee is het om de ingebruikname van het groenblauwe schoolplein te vieren met bijvoorbeeld het planten van een bijzondere boom.
Vanzelfsprekend is het een enorme verrijking voor de leerlingen dat zij de kans krijgen te spelen in een natuurlijke omgeving. Naast dat je ander speelgedrag zult opmerken is de verwachting dat de leerlingen zich beter zullen ontwikkelen dan op een tegelplein. De vraag is echter of je het plein ‘slechts’ gaat/blijft gebruiken als speelplaats voor de pauze of dat je het groenblauwe schoolplein echt zult integreren in het onderwijs dat je biedt.
Een groenblauw speelplein zal voortdurend veranderen, door het spelen van de kinderen en door het beheer. Als bomen en struiken moeten worden gesnoeid en geknot, kan het overgebleven materiaal op de speelplek als speelmateriaal worden gebruikt, of er kan compost van worden gemaakt voor de tuin. Kinderen kunnen op het groenblauwe schoolplein leren met respect met de natuurlijke omgeving om te gaan. Verder zullen ze leren dat niet alle planten die onverwacht opkomen onkruid zijn en dat ze niet alles mogen plukken, omdat er dan geen herstel meer plaatsvindt. Schoolpleinen waar groenten en vruchten worden geteeld, kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan kennis van gezonde voeding. En de kinderen zullen meer ervaren over de natuurlijke waterkringloop, regen, transport door slootjes, bergen en infiltreren.
Geïnspireerd op informatie van Fonds1818.
Stap 7
Er zijn drie webinars: Buurtbetrokkenheid, Beheer & onderhoud en Financiering.
Hoe betrek ik kinderen, ouders en de buurt bij het groenblauwe plein? Hoe betrek ik buurtbewoners bij het onderhoud van het plein? Welke buurtfunctie kan het plein vervullen? Deze en andere vragen rondom participatie komen tijdens dit webinar aan bod.
Hoe stel ik een beheer- en onderhoudsplan op? En wie betrek ik daarbij? Hoe hou ik het plein op de lange termijn op orde en betaalbaar?
Deze en andere vragen rondom onderhoud & beheer komen tijdens dit webinar aan bod.
Hoe maak je een groenblauw schoolplein financieel bereikbaar? Met welke kosten moet je rekening houden? En welke vormen van financiering zijn er? Deze en andere vragen rondom financiering komen tijdens dit webinar aan bod.
Het is heel inspirerend om bij andere scholen te gaan kijken naar een groenblauw schoolplein in de praktijk. Kijk bij de voorbeeldprojecten om ideeën op te doen.
Alle projecten
Wil jij ook een groenblauw schoolplein aanleggen? Kijk dan bij:
Kijk eens door de lijst van mogelijke maatregelen om jouw schoolplein groenblauw te maken en doe inspiratie op.
Tijdens de vakanties staat de natuur niet stil op jouw schoolplein. Zorg er voor dat er mensen zijn die in de vakantie het plein beheren en onderhouden.
Kijk bij het punt 6 ‘Gebruik en beheer’ van het stappenplan voor meer acties en tips voor het onderhoudsplan van jouw groenblauw schoolplein.
Het schoolplein hoeft niet in één keer groen. Kleine stappen zijn oké! Je kunt je plein ook in een langer proces aanleggen.
Contact