De kinderen van de Agnesschool hebben in januari 2019 de InfraTech Innovatieprijs 2019 gewonnen met hun ontwerp van een nieuw groenblauw schoolplein. De InfraTech 2019 Beurs was een initiatief van de stichting Rondom GWW (Grond-,Weg- en Waterbouw) in samenwerking met de gemeente Rotterdam met als doel de sector ‘Bouw en Infra’ aantrekkelijk te maken bij de Rotterdamse jeugd.
Het doel was om minimaal 70% van de grijze en betonnen buitenwereld van de school om te vormen tot een groenblauwe omgeving. In deze omgeving kunnen de kinderen meer buiten spelen en de leerkrachten lessen in de buitenlucht geven.
Na het winnen van de prijsvraag op InfraTech 2019, zijn de ideeën van de kinderen door een bouwteam uitgewerkt tot een schetsontwerp voor het schoolplein en de naaste omgeving.
In het 2e helft van 2019 heeft dit vorm gekregen na uitgebreid overleg met belanghebbenden en zijn vervolgens de noodzakelijk aanvullende subsidies gezocht. Eind november 2019 is dit proces afgerond en is overgegaan naar het concretiseren van dit plan. Er is een bouwteam samengesteld die een uitvoeringsplan en een bijbehorende raming heeft uitgewerkt. Het bouwteam bestond uit medewerkers van Stichting Rondom GWW (trekker en opdrachtgever), de Gemeente Rotterdam (mede-opdrachtgever), Directie Agnesschool, wijkbeheerder Wijk Feyenoord, Ontwerpbureau Waalpartners en Buro Bergh, en vertegenwoordigers van de aannemers van der Werff en van Dijk.
Begin februari 2020 is het uitvoeringsplan en de begroting door de Stichting Rondom GWW en de gemeente Rotterdam goedgekeurd. Het project werd in twee delen opgezet en uitgevoerd, namelijk het deel genoemd het voorplein en het deel genoemd het ‘peuterplein’.
Het regenwater dat valt op de daken van het schoolgebouw wordt deels afgekoppeld van het riool en opgevangen in de regentonnen die in droge periodes de moestuinen voorzien van water. Een ander deel van het regenwater gaat vanaf twee regenpijpen via gootjes in de paden naar een verlaagd gelegen plek op het plein waar het regenwater langzaam kan infiltreren. Ook is in een van de pergola’s een goot aangebracht om het regenwater naar de verlaagde waterberging af te voeren. De weg van het regenwater is op deze manier nog meer zichtbaar voor de kinderen.
Het plein bestaat uit een aantal speeleilanden op deze speeleilanden is gebruikgemaakt van houtsnippers ook hier kan het water wegzaken in de bodem.
70 % van alle stoeptegels zijn verwijderd waardoor het water kan infiltreren in de bodem. Hiervoor zijn in de plaats moestuintjes, groenvakken en speelplekken met boomschors aangelegd. De groenstroken zijn beplant met een mengsel van kleurige vaste planten. Aan de westzijde van het peuterplein is een haag aangeplant.
Een van de hoofdprioriteiten van de het groenblauwe schoolplein zijn de moestuinen die gerealiseerd zijn voor iedere jaargroep van de school. Hier leren kinderen over de natuur en wat de natuur kan voortbrengen.
Bij het aanplanten van de bomen is er rekening gehouden met het creëren van schaduw boven de speelplekken van het groenblauwe schoolplein. Om nog extra schaduw te creëren kunnen boven de zandbak schaduwdoeken gespannen worden. Langs het pad naar de ingang van het gebouw zijn pergola’s geplaatst om tijdens de zonnige zomerdagen extra beschutting en schaduw te geven.
De weg van het water is goed te zien op het schoolplein doordat het stromende water zichtbaar door de gootjes afwatert en in de verlaagde waterberging geborgen wordt. Elke groep heeft een moestuin om actief aan de slag te gaan en te leren. Er zijn insectenhotels geplaatst om samen te kijken naar de insecten die hierin leven.
Er zijn vele speelaanleidingen op het plein gerealiseerd. Naast speeltoestellen als tuimelrekken en de zandbak ligt er een grote rioolbuis waar kinderen doorheen kunnen kruipen en overheen kunnen lopen. Er zijn afgezaagde boomstammen geplaatst waar kinderen over kunnen klauteren en balanceren maar waar ook kinderen kunnen ‘chillen’.
Het plein is aangelegd door de aannemers van Dijk en van de Werff. Er is gewerkt met een bouwteam. Het bouwteam kon binnen de grenzen van het goedgekeurde ontwerp en de bijbehorende kostenraming wijzigingen voorstellen en na akkoord doorvoeren. Het was budgettair niet mogelijk om alle ideeën uit te voeren.
In februari 2020, tijdens de schoolvakantie, is begonnen met de aanleg van het voorplein. Alle tegels zijn verwijderd, gebroken en opnieuw in cement aangelegd als fundering voor de paden, de groenstroken zijn voorzien van tuinaarde en beplant. De moestuinen zijn voor elke jaargroep van de school aangelegd. De pergola’s langs de paden zijn geplaatst en een van de pergola’s is van een watergoot voorzien.
Het tweede deel van het project, het ‘peuterplein’, is in verband met de sluiting van de school door de corona-crisis eerder dan gepland in april uitgevoerd. Het overgrote deel van de tegels is verwijderd, de grond op de beoogde waterbergende plekken is afgegraven. Aan de westzijde is een groene haag aangelegd en de watergoten in de paden vanuit de gevels.
Op het speeleiland bevinden zich houtsnippers, een grote rioolbuis, speeltoestellen, boomstammen en beplanting. De zandbak is aangepast en verplaatst.
Vanaf het begin van het ontwerp van het groenblauwe schoolplein is er nagedacht over het onderhoud en beheer en is het plein zoveel mogelijk onderhoudsarm aangelegd.
Ook voor de conciërges geldt dat ze te maken hebben met een ander soort schoolplein. Zij zullen in de toekomst met het opgevangen water in droge periodes het groenblauwe schoolplein besproeien.
Vanaf het begin van het project was er een onderhoudspotje voor onderhoud en beheer van het groenblauwe schoolplein gereserveerd zodat onderhoud en beheer onderdeel zijn van het gehele plan.
Financiering
Het is belangrijk om snel de financiering helder in beeld te krijgen zodat je weet wat je eerst gaat uitvoeren en wat je daarna kan uitvoeren. Sommige organisaties werken met subsidies inclusief BTW en andere met exclusief BTW. Let hier goed op zodat er geen onduidelijkheden ontstaan over de exacte bedragen van de financiering.
Gesloten grondbalans
Bij de uitvoer van het nieuwe groenblauwe plein moesten er extra controles uitgevoerd worden door PFAS in de bodem. Daarnaast is het afvoeren van grond erg kostbaar. Het is aan te raden om te werken met een gesloten grondbalans.
Beheer en onderhoud
Het is aan te raden om de school ook te begeleiden na de aanleg van groenblauwe plein en daarvoor uren vrij te maken voor advies van een experts en niet alleen fysieke beheerkosten zodat het plein op de juiste manier onderhouden kan worden.
Ontwerpbureau Waalpartners en Buro Bergh in samenwerking met het bouwteam en aanleg door Aannemers van Dijk en van de Werff.