Enkele jaren geleden zijn al de eerste stappen gezet om het schoolplein te vergroenen, namelijk door het kleuterplein te voorzien van stroken heesters en houtsnippers. Dit is zo goed bevallen dat de school dit verder wilde uitbreiden om zo alle leerlingen van de kleuters tot de bovenbouw én de buurt meer speelaanleidingen en leermogelijkheden te bieden.
De Margriet wil haar leerlingen voorbereiden op de maatschappij door de leerlingen in aanraking te brengen met verschillende vormen van leren, werken en samenleven. Een groenblauw schoolplein draagt bij aan het zelf ontdekken en op die manier te leren.
Door de natuur dichterbij te brengen in een overwegend versteende omgeving komen de leerlingen ongedwongen en dagelijks in aanraking met de elementen. Hun zintuigen worden uitgedaagd. Het biedt gelegenheid tot veelzijdige beweging en verbeteren van de motoriek. Een groen schoolplein met diverse hoekjes geeft rust en ontspanning; dat is goed voor de concentratie. Het toegevoegde groen vergroot daarnaast de mogelijkheden voor natuureducatie. De leerlingen kunnen gebruikmakend van hun eigen fantasie en vindingrijkheid hun vaardigheden verbeteren.
Voor de buurt heeft een groenblauwe speel- en ontmoetingsplek een grote maatschappelijke waarde. Een groenblauw schoolplein kan bijdragen aan de aanpak van de klimaatopgaven en sociale opgaven van de wijk. Denk hierbij aan waterretentie, verminderen van hittestress, verzachten van geluidsoverlast (groene pleinen zijn geluidsarmer), voorkomen van verloedering van de woonomgeving, stimuleren van beweging, etc. De school is gesitueerd in een autorijk gebied, gelegen tussen verschillende verkeersaders (Schiekade, Statenweg en Stadhoudersweg). Rondom de school is weinig speelgroen voor de buurt aanwezig. Met het aanleggen van een mooi, groen, uitdagend en klimaatbestendige plein wordt er ook voorzien in een speelplek voor de buurt.
Bij de voorbereiding waren verschillende stakeholders betrokken. Naast de leerkrachten en de conciërge zijn de ouders, de gemeente, de omwonenden en vooral de kinderen betrokken. Met alle betrokkenen zijn gesprekken geweest om tot een mooi en functioneel schoolplein te komen. Op basis van de plannen om niet alleen een groen schoolplein maar ook een blauw schoolplein te maken waarbij een gedeelte van het hemelwater zichtbaar op het plein afstroomt naar een wadi, werd er subsidie aangevraagd bij de gemeente. Vervolgens zijn daar partijen bij gezocht die konden helpen met de realisatie en het concreet maken van de plannen.
Aan de voorzijde van het schoolgebouw zijn drie hemelwaterafvoeren afgekoppeld van het riool. Door middel van open gootjes loopt het hemelwater van twee regenpijpen naar de wadi. De derde regenpijp is hoog afgekoppeld met een ingenieuze afvoer waar je onderdoor kan lopen. Het hemelwater stroomt via een houten goot en een kleine waterval omlaag in een verdiepte strook waar het vervolgens de grond in zakt.
Daarnaast is er een put geslagen van 20m diep zodat de kinderen water kunnen oppompen voor de wadi.
Op het plein staan grote bomen die zorgen voor voldoende schaduw en verkoeling. Door een rij met knotwilgen is er een groene afscheiding tussen het plein en de straat gemaakt; dit geeft een beschut gevoel aan het plein. In het ontwerp zijn extra plantvakken toegevoegd met meerjarige planten rondom de verhoogde zitranden en bij de ingangen van het plein. Er is gekozen voor een variatie aan beplanting met veel inheemse soorten om zo bijen en vlinders aan te trekken.
Het leren door te ontdekken is voor de school belangrijk, regelmatig gaan kinderen op zoek naar alles wat er zoal rond krioelt tussen de planten. Een wens was om buitenlessen te kunnen geven. Hiervoor is letterlijk een ‘lokaal’ in het ontwerp opgenomen. Er is een soort ‘arena’ gemaakt in de heuvel waar kinderen kunnen zitten en de leerkracht les kan geven.
Als vervolgstap wordt nagedacht over een moestuin. Deze zal hoogstwaarschijnlijk een plek gaan krijgen aan de achterkant van de school met een meer besloten groene omgeving en waar een kwetsbare moestuin meer overlevingskansen heeft.
Door de duidelijke en heldere communicatie konden er gedurende het proces ook aanpassingen gedaan worden als men met elkaar tot de conclusie kwam dat dit nodig was. Uiteindelijk waren er op enkele kleine technische aanpassingen na geen wijzigingen in het ontwerp.
Tijdens en na de aanleg heeft de buurt enthousiast gereageerd. Het plein wordt nu door meer mensen gebruikt ook uit de buurt om te spelen en te recreëren. Verrassend genoeg is er minder zwerfafval op het schoolplein terug te vinden op het plein; in het verleden werd dat door hangjongeren achter gelaten.
Een groot deel van het onderhoud wordt door Wouter van Santen gedaan. Kleiner onderhoud wordt gedaan door de tuinwerkgroep; dit is een groep leerlingen en mensen uit de buurt. Het onderhoud vindt plaats tijdens ‘tuindagen’ die 2x per jaar met de buurt samen worden georganiseerd.
Hoe het plein uiteindelijk ‘functioneert’ komt men pas achter als het plein echt in gebruik is. Dan pas wordt duidelijk wat de intensiteit van het onderhoud moet zijn en of er nog aanpassingen nodig zijn omdat in de praktijk zaken toch net wat anders werken dan van te voren was ingeschat. Goed om hier van tevoren over na te denken; of het ten minste in te calculeren.
Wouter van Santen – Biotooptuinen samen met Jan van Schaik- Zandraket