Inspecteur S. De Vriesschool,Den Haag

Het idee

De Inspecteur S. de Vriesschool is een school voor speciaal onderwijs. Het schoolplein was een voormalig, betegeld, verkeersplein met weinig speelmogelijkheden. Directeur Jos de Koning heeft zich intensief ingezet om een groenblauw schoolplein te realiseren, een schoolplein waar kinderen kunnen ontdekken, waar ze uitgedaagd worden en waar veel meer speelmogelijkheden zijn. Lerares Wil van de Bor droomde al lang van een groenblauw schoolplein. Dit jaar was er ruimte binnen het budget en kon de wens verwezenlijkt worden.

Voorbereiding

Leraar Trevor Reis is al een keer eerder betrokken geweest bij het realiseren van een groenblauw schoolplein en had daardoor de juiste contacten (ontwerper en hovenier) om samen met Wil van de Bor het schooplein om te toveren. De kinderen mochten ideeën aandragen. Met deze ideeën heeft Jan van Schaik (Ontwerpbureau Zandraket) een ontwerp gemaakt. De school beschikte over een totaalbudget van €80.000. Het Hoogheemraadschap van Delfland en Fonds 1818 hebben voor aanvullende subsidies gezorgd. Het aantrekkelijke ontwerp, en de specifieke doelgroep waren doorslaggevend voor Fonds 1818 om te besluiten de subsidie toe te kennen. Drooploopmatten en veegroosters konden betaald worden van de opbrengst van de flessenactie door de buurt. De lokale Gamma bood de matten en roosters aan voor een mooie prijs.

Het ontwerp

Het groenblauwe schoolplein is ontworpen door Jan van Schaik van Zandraket. Het ontwerp is gebaseerd op ideeën van lerares Wil van de Bor, leraar Trevor Reis en ideeën van de kinderen. De dichtbij gelegen duinen vormde voor Van de Bor en Reis de inspiratie voor het ontwerp. De Duintuin, zoals de het groenblauwe schoolplein wordt genoemd, moest een plek worden waar kinderen kunnen ontdekken, spelen en uitgedaagd worden. Duurzaamheid was een belangrijk thema waardoor veel materialen, zoals de tegels en gevonden keien, zijn hergebruikt. Als houtsoort werd gekozen voor de duurzame houtsoort Robinia en bestaande bomen zijn blijven staan en speeltoestellen van het oude plein zijn hergebruikt. Bekijk de ontwerptekening van het schoolplein

Voor

Een betegeld plein voor de aanleg van het groenblauwe plein.
© Inspecteur S. De Vriesschool

Na

Na de aanleg van het groenblauwe plein zien we veel hoogte verschillen, een waterpomp en veel zand dat het gevoel van de duimen moet weergeven.
© Evi van de Logt

Wateropgave

Alle regenpijpen van het dak zijn afgekoppeld. Aan de voorkant van de school verzamelen de regenpijpen zich in een grotere regenpijp onder de grond. Deze regenpijp mondt uit in de Groene Oase. De Groene Oase is het deel van het schoolplein met een grondsoort waar het water langzaam kan infiltreren. Na hevige regenval blijft hier water staan en groeien er planten die gedeien op deze natte grond. De Groene Oase is afgesloten met een hek zodat kinderen niet in het water kunnen vallen. Kinderen mogen eens in de zoveel tijd samen met een docent op ontdekkingstocht in de Groene Oase.
Aan de achterkant van de school, waar het gebouw een plat dak heeft, worden de regenpijpen direct afgekoppeld in een plantenborder met verlaagde delen waar het water infiltreert.
Doordat er veel tegels zijn weggehaald en er waterpasserende materialen zijn toegepast (zand, houtsnippers, schelpen) kan regenwater op het schoolplein goed infiltreren.

Groen

Het betegelde schoolplein is getransformeerd tot een duingebied met arm duinzand, met planten die op deze arme grond kunnen leven. Een aantal plekken op het schoolplein zijn omsloten met hekken zodat de planten die hier zijn gezaaid kunnen groeien, de kinderen mogen hier nu niet komen. Er zijn ook plekken waar planten zijn ingezaaid waar de kinderen wel mogen komen. Op deze plekken mag het groen natuurlijk groeien en worden de zaden op een natuurlijke manier door de kinderen verspreid.
Op de plek van de Groene Oase is een grondsoort toegepast waar nattere planten goed kunnen groeien.

Hitte

De bomen die al op het schoolplein stonden zijn behouden. De bomen zorgen voor de meeste schaduw op het plein. Het bos naast het schoolplein zorgt voor schaduw, en de druif die binnenkort naast de ingang geplant wordt gaat op termijn ook schaduw leveren.

Speelaanleidingen

Op het groenblauwe schoolplein zijn veel speelgelegenheden gerealiseerd, zoals de boot en de vuurtoren waarin en waarop kinderen kunnen klauteren, klimmen en verstoppen. In de rommelhoek kan bijvoorbeeld van takken een hut gebouwd worden en over de loopplanken kunnen de kinderen al balancerend naar de glijbaan. Met de waterpomp kunnen ze grondwater oppompen en over de keien naar een lager gelegen zandvlakte laten lopen waar ze vervolgens dammetjes kunnen maken. Overal op het schoolplein liggen keien en boomstammen die speelmogelijkheden bieden voor kinderen.
Het groenblauwe schoolplein geeft een gezonder speelgedrag bij kinderen. Gebleken is dat er minder ongelukken plaatsvinden op een groenblauw schoolplein doordat kinderen meer bewuste keuzes maken.

Educatie

Een deel van het plein is speciaal ingericht voor gerichte educatie. Hier is een vijver gerealiseerd, een insectenhotel en een voederboom om de vogels te voeden. De vijver is één meter diep en is bedoeld om de kinderen te laten ontdekken wat er in het water leeft. Dit educatiedeel van het plein is voor de kinderen niet vrij toegankelijk om te voorkomen dat ze in de vijver vallen tijdens het spelen.
Het totale schoolplein biedt door alle natuurlijke elementen veel creatieve mogelijkheden voor buitenevenementen, veel meer mogelijkheden dan het voormalige betegelde verkeersplein. Een groenblauw schoolplein biedt ook de docenten een wereld van nieuwe lesmogelijkheden en inspireert tot nieuwe creativiteit.

Aanleg en samenwerking

Wouter van Santen (hoveniersbedrijf De Biotoop) heeft het groenblauwe schoolplein aangelegd en een aantal kinderen hebben geholpen, bijvoorbeeld met het sjouwen van tegels. Van januari tot en met maart zijn ze bezig geweest met de aanleg van het plein. Het schoolplein heeft drie verschillende pleinen en omdat dit nieuwe schoolplein tijdens de aanleg niet gebruikt kon worden is er een rooster opgezet om alle klassen over de twee andere pleinen te verdelen.  Tijdens de realisatie van het groenblauwe schoolplein zijn er wat kleine dingen gewijzigd aan het oorspronkelijke ontwerp. Zoals in de ontwerptekening te zien is, was het oorspronkelijke idee dat de kinderen vanuit de brug verder konden balanceren naar de glijbaan. De brug bleek te hoog waardoor de loopplanken losgekoppeld moesten worden.

Onderhoud

Het onderhoud wordt gedaan door hovenier Wouter van Santen. Hij komt iedere twee maanden om onderhoud te plegen aan het groenblauwe schoolplein. Het bedrag voor het onderhoud aan het plein is opgenomen in de jaarlijkse begroting van de basisschool. Ook de kinderen worden betrokken bij het onderhoud.

Schoolplein en de buurt

In het naastgelegen bos veel speelplekken, het openbaar maken van het groenblauwe schoolplein voor gebruik van de buurt was daardoor niet noodzakelijk. De naschools- en buitenschoolse opvang maken gebruik van het schoolplein op de woensdagmiddagen en tijdens de vakanties.

Leerpunten

In het naastgelegen bos heeft de gemeente vlak na de aanleg van het schoolplein gesnoeid en gekapt. Betere afstemming tussen gemeente en school had ervoor kunnen zorgen dat de omgekapte boomstammen uit het bos gebruikt zouden zijn op het schoolplein. Nu zijn er voor het schoolplein boomstammen gebruikt die ergens anders uit Nederland moesten komen. Het kleinere snoeihout is wel gebruikt in de rommelhoek.

Algemene leerpunten:

  • Neem geen overhaaste beslissingen en neem tijd voor het gehele proces. Ga ervan uit dat het gehele proces veel tijd in beslag neemt.
  • Bekijk het ontwerp kritisch op risicopunten. In dit ontwerp was bijvoorbeeld de boot een risicopunt. Kinderen zijn niet goed te zien als zij zich verstoppen in de boot. Docenten zullen dus bewuster moeten opletten en andere looplijnen moeten gaan gebruiken op het schoolplein. Ook de vijver met water was een risicopunt dat goed is opgelost door deze plekken af te sluiten voor kinderen.
  • Leg de spelregels goed uit aan de kinderen. Laat ze niet in een keer los op het nieuwe schoolplein maar verdeel het op in zones en groepen en laat hen samen met de docenten langzaam het schoolplein ontdekken.
© Tom Spanjaard
© Tom Spanjaard
© Tom Spanjaard
© Tom Spanjaard
© Tom Spanjaard
© Evi van de Logt
© Evi van de Logt
© Tom Spanjaard
© Evi van de Logt
1
2
3
4
5
6
7
8
9

Wie heeft het gerealiseerd?

Ontwerp: Jan van Schaik van Zandraket

Aanleg: Wouter van Santen van hoveniersbedrijf De Biotoop

Toegepaste maatregelen

1
2
3
4
5
6
7
8
9

Afkoppelen hemelwaterafvoer

Maatregel

Het regenwater kan opgevangen worden in open gootjes en over het schoolplein weggevoerd worden naar een lagergelegen gedeelte.

Lees meer

Beplanting voor biodiversiteit

Maatregel

Beplanting op een schoolplein zorgt voor een fijne atmosfeer, seizoenbeleving, kleur, geur en smaak.

Lees meer

Gootjes en waterlopen maken water beleefbaar

Maatregel

Een waterloop gemaakt van verschillende open goten geeft urenlang speelplezier.

Lees meer

Hoogteverschillen en verdiepte delen voor tijdelijke waterberging

Maatregel

Een schoolplein met hoogteverschillen creëert verschillende speelzones zeker als de hoogteverschillen gecombineerd worden met speelaanleidingen.

Lees meer

Natuurlijke schaduw van bomen

Maatregel

Bomen op een schoolplein zorgen in de zomer voor aangename verkoeling door schaduw op de speelplekken.

Lees meer

Speelaanleidingen zoals klimboom, stapstenen, touwbrug, e.d.

Maatregel

Bewegen is goed voor de ontwikkeling van een kind. Juist de afwisseling tussen de schoolse activiteiten en fysiek actief bezig zijn vormen een mooie a...

Lees meer

Waterdoorlatende (half)verharding

Maatregel

Veel van de verharding op een schoolplein kan vervangen worden door regenwater doorlatende verharding.

Lees meer

Waterpomp

Maatregel

Een waterpomp in combinatie met een waterloop geeft veel speelplezier.

Lees meer

Zitranden

Maatregel

Zitranden op een schoolplein kunnen verschillende functies vervullen. Ze kunnen als plek op het schoolplein dienen waar docenten, ouders en kinderen k...

Lees meer
Alle maatregelen

Subsidies en kosten

  • Kosten: €120.000,- incl. btw
  • Subsidies en bijdragen: Inspecteur S. de Vriesschool, Hoogheemraadschap van Delfland, Fonds 1818, lokale Gamma en lokale acties.
‹  Alle projecten