OBS Het Volle Leven,Scheveningen

Het idee

In 2015 is een groep ouders bij elkaar gekomen om na te denken over mogelijkheden om het schoolplein-budget te vergroten. Dit heeft in juni 2016 geleid tot de oprichting van de Stichting Vrienden van het Volle Leven. Deze stichting is de initiatiefnemer van het Groenblauwe Schoolplein.
Er waren twee directe aanleidingen voor de aanleg van het groenblauwe schoolplein. Ten eerste de sloop en nieuwbouw van het schoolgebouw en ten tweede de versleten staat van het schoolplein. De mooie ligging van het schoolplein in het groen biedt volop de ruimte voor de kinderen om te spelen en te leren. Het is daarom zonde om de ruimte niet optimaal te benutten.
Doel is het realiseren van een open schoolplein dat multi-inzetbaar is. Een schoolplein dat voor 80% ingezet kan worden voor (verdiepende) educatie en waarbij de verbinding wordt gelegd tussen de natuur, de kinderen, ouders en de omgeving. Voor wat betreft de educatie is het doel om spelenderwijs-lerend onderwijs aan te bieden.
Na schooltijd kan het schoolplein optimaal ingezet worden voor stichtingen, verenigingen en omwonenden. Hierbij speelt leeftijd geen rol, plezier staat voorop.

Voorbereiding

Stichting Vrienden van het Volle Leven heeft zich in de voorbereidingsfase gericht op het verkrijgen van subsidies en het betrekken van sponsoren en donateurs door middel van allerlei acties. Daarnaast is een werkgroep opgericht bestaande uit leerlingen, leerkrachten, kinderopvang en ouders om de wensen en eisen inzichtelijk te maken waar het nieuwe schoolplein aan moet voldoen. Esther Vlasveld, architect en moeder van twee kinderen die op Het Volle Leven zitten, is aan de slag gegaan met het wensen- en eisenpakket en heeft het uiteindelijke ontwerp voor het schoolplein gemaakt.
In dezelfde tijd is samen met en in opdracht van schooldirecteur Richard Young onderhandeld met Stichting De Haagse Scholen (DHS) over onder andere de verdeling van de verantwoordelijkheden, werkzaamheden (en kosten), de selectie van aannemers, de aanbesteding van het werk, de begeleiding van de realisatie en de organisatie en aansturing van de vrijwillige én handige ouders.
In 2017 is gestart met de nieuwbouw van de school, maar helaas maakte het schoolplein geen onderdeel uit van de bouwbudgetten. Vanuit deze noodzaak is een commissie van vrijwillige ouders aan de slag gegaan om ontwerpplannen en financiering te organiseren en te coördineren: Commissie Financiering Schoolplein. Om geld in te zamelen is gezocht naar sponsoren en donateurs, is een crowdfundingsactie op touw gezet en zijn diverse andere acties georganiseerd om geld op te halen.

Het ontwerp

Het ontwerp is gemaakt door Esther Vlasveld (Studio evo) in samenspraak met bovengenoemde werkgroep van school. Ouderavonden werden gebruikt om input te vragen op de plannen en de gymles werd gebruikt om een enquête te houden onder de kinderen. De oudste kinderen hebben in samenwerking met een middelbare school uit de directe omgeving zelf een ontwerp met maquette gemaakt voor hun plein.
Centraal bij het ontwerp van het schoolplein stond de volgende gedachte: ‘Een uitdagend en natuurlijk speelplein, passend bij de visie van de school, de prachtige locatie en het nieuwe gebouw’. Zowel bij de inrichting als bij de programmering lag de nadruk op natuur, cultuur en bewegen. De inrichting beoogt het samen beleven en ervaren van natuur en water te stimuleren om de kinderen en de ouderen tot elkaar te brengen en bij te dragen aan bewustwording van de veranderende natuur om ons heen. Bekijk de tekening
Voor
Na
Het schoolplein van OBS Het Volle Leven voor de aanleg van het groenblauwe schoolplein. Je ziet heel veel stenen.
© OBS Het Volle Leven
Het schoolplein van OBS Het Volle Leven na de aanleg van het groenblauwe schoolplein. Je ziet veel hoogte verschillen, zand, en groen.
© OBS Het Volle Leven

Het schoolplein was voor de sloop en nieuwbouw van het schoolgebouw een groot kaal en leeg terrein. Grote delen van het terrein waren bestraat met stoeptegels en langs de rand van het terrein lag een zanderige “groenstrook” met bomen, kapot gelopen gras en gemeentegroen. Ondanks de enorme ruimte die de kinderen tot hun beschikking hadden, was er weinig te doen; stenen, zand, bladeren en een paar kapotte speeltoestellen – het gebied was flink verschraald door de jaren heen. Het talud, “de groenzone” tussen Rijslag, de weg waar de school aan ligt, en het schoolplein, was platgestampte aarde geworden die bij elke forse regenbui zorgde voor een modderige overstroming van het schoolplein. De nieuwe inrichting heeft als centrale plek het plein met de tribunetrap die het hoge en lage deel van het gebied met elkaar verbindt. Het talud is beplant en wordt ingezet voor uitdagend spelen rondom boomstammen en glijbaan.

Wateropgave

De nieuwe inrichting van het talud en plein zorgt op een natuurlijke manier voor het vasthouden van regenwater. Door de beplanting en de terrasvorming is het uitspoelen flink verminderd.
Onderaan de groenzone aan de rand van het plein is een wadi/waterloop aangelegd. Op het plein en op de paden in de groenzone, is duurzame halfverharding (afvalproduct) toegepast die goed water doorlaat (waterretentie).
Er is zo min mogelijk steenachtige verharding aangelegd en zo veel mogelijk groen gebruikt.

Groen en hitte

Er zijn diverse planten, struiken en hagen aanwezig die zowel de beleving prikkelen als de biodiversiteit bevorderen. Deze zijn gecombineerd met sterk en goed wortelend groen om de grond te stabiliseren. Nabij de dierenweide zijn mussenkasten geplaatst met beplanting die de vogels beschutting bieden.
Er is zo min mogelijk steenachtig materiaal gebruikt en zo veel mogelijk beplanting en waterdoorlatende materialen zoals zand, houtsnippers en halfverharding. Er is een tiental nieuwe bomen geplant die in de toekomst meer en meer schaduw en verkoeling zullen geven. Voor de directe verkoeling is er de waterbaan.

Speelaanleidingen en educatie

Op het schoolplein bevinden zich klimrekken, een zandspeelplek, diverse zitmogelijkheden, klauterparcoursen, glijbanen en schommels.
Er is een waterpomp met een natuurlijke waterloop om te spelen en ontdekken die eindigt in de wadi. Deze combinatie draagt bij aan het onderwijs en de bewustwording van de kinderen met betrekking tot de natuurlijke waterkringloop. De kinderen kunnen de planten water gegeven vanuit de waterpomp, water wordt langer vastgehouden en in het gebied op een positieve manier zichtbaar gemaakt.
Er worden ook activiteiten gericht op meer begrip van de natuur en duurzaamheid georganiseerd, zoals scoutingactiviteiten gericht op natuur, ontdekking en onderhoud van het terrein. Samen met het IVN (Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid) worden activiteiten voor de kinderen georganiseerd.
Op het entreeplein bevinden zich een dierenweide en een kas. De dierenweide heeft een geitenstal, konijnenhok, kippenren en een bijzonder insecten‐ en vogelhotel. Hier leren kinderen meer over de omgang met dieren. In de groene borders bij de kleuterlokalen zijn verschillende kruiden geplant.
Voor iedere leeftijdsgroep zijn er mogelijkheden om in het groen te spelen of te verblijven. Zo is er bijvoorbeeld voor de kleuters een verhoogde bak met beplanting zodat zij hun eigen speelplekje hebben. Verder kunnen de jongere kinderen zich vermaken in de ontdektuin. Hier is gebruik gemaakt van lage begroeiing en is een avonturen-pad aangelegd dat is gemaakt van boomstammetjes en schelpen. Verder zijn er afgebakende perken met planten die de beleving prikkelen en de biodiversiteit vergroten.
Voor de oudere kinderen is er het bosplein; hier kunnen zij zich helemaal uitleven met klimmen en bouwen. Bij het entreeplein is het groen als terrassen aangelegd, hiervoor is gebruik gemaakt van boomstammen uit de omgeving.

Aanleg en onderhoud

Het hoveniersbedrijf M. van der Spek heeft het plein aangelegd.
Er is gestart met de realisatie van de basisstructuur met de essentiële onderdelen: de paden, de fietsenstalling (met halfverharding), entreeplein en dierenweide, de groenzone langs het talud en de tribune. Naarmate het budget groeide zijn er thema’s toegevoegd aan de uitvoering: sport en spel, bosplein en ontdektuin. Op 30 oktober 2017 is het plein in gebruik genomen.

Eens in de drie maanden worden onderhoudsochtenden georganiseerd. Tijdens deze ochtenden ruimen vrijwilligers het schoolplein op en wordt onderhoud gedaan. Inmiddels is er een groenraad opgericht met betrokken ouders om klein onderhoud en opruimwerkzaamheden te blijven doen, maar ook om nieuwe initiatieven op te zetten.

Het schoolplein en de buurt

De reacties op het schoolplein vanuit de buurt zijn heel erg positief. Dit komt doordat de buurt van het begin af aan betrokken is bij en mee heeft gedacht over een nieuw ontwerp voor het schoolplein. Er was altijd aandacht voor het zo inzichtelijk mogelijk maken van wat er precies ging gebeuren. Op deze manier bleven de mensen betrokken. Na een tijd gingen zelfs mensen van buiten de school zich inzetten voor de realisatie van het schoolplein. Die samenwerking verliep uitstekend, met name ook omdat in het ontwerp rekening is gehouden met de wensen van de omwonenden met betrekking tot de positionering van objecten, zoals de speeltoestellen, de dierenweide, de stal, de opslagruimten en de mesthoop.

Leerpunten

Grondwerk:

  • Er zitten bijna altijd verrassingen in de grond die je gaandeweg het werk of gebruik pas ontdekt; in ons geval bijvoorbeeld een riolering inspectieput: de put is afgedekt met een rubberen tegel, maar die raakt snel los. Op termijn is het beter om de put deels te slopen en de deksel verlagen.
  • Door de werkzaamheden zijn diepere lagen grond omhoog gekomen waarin glas en soms stukken puin zitten. Vooral het glas heeft de neiging om bij regen omhoog te kruipen. Grondverbetering is dus aan te raden.
  • Daar waar zand gebruikt wordt als valondergrond, moet direct een worteldoek tussen de grond en het zand gelegd worden om vermenging te voorkomen.

Beplanting en zand:

  • De beplanting op het talud staat snel droog omdat het dieper moet wortelen. Dit heeft de eerste jaren geleid tot het verdrogen van bepaalde planten en twee bomen. Er moest dus structureel meer water gegeven worden in het eerste jaar.
  • Kinderen lopen graag door de planten heen en verstoppen zich erin. Kleine planten overleven het niet op plekken waar kinderen lopen. Enkele sterke struiken en bomen kunnen er wel tegen. Na enkele maanden is er een tijdelijk houten hek geplaatst om het verse groen een kans te geven.
  • Zanduitloop in de buurt van de waterbaan blijft een uitdaging en het zand moet regelmatig teruggeschept worden. Grondinloop in de school blijft ook een uitdaging; voordat kinderen naar binnen gaan moeten ze flink stampen en er zijn schoenenborstels geplaatst naast de deuren om de zwarte aarde af te borstelen.
© OBS Het Volle Leven
© OBS Het Volle Leven
© OBS Het Volle Leven
© OBS Het Volle Leven
© OBS Het Volle Leven
© OBS Het Volle Leven
© OBS Het Volle Leven
1
2
3
4
5
6
7

Wie heeft het gerealiseerd?

Ontwerp: Esther Vlasveld (Studio evo) in samenspraak met bovengenoemde werkgroep van school
Aanleg: Hoveniersbedrijf M. van der Spek

Toegepaste maatregelen

1
2
3
4
5
6
7
8

Maatregel

Beplanting voor biodiversiteit

Beplanting op een schoolplein zorgt voor een fijne atmosfeer, seizoenbeleving, kleur, geur en smaak.

Lees meer

Maatregel

Natuurlijke schaduw van bomen

Bomen op een schoolplein zorgen in de zomer voor aangename verkoeling door schaduw op de speelplekken.

Lees meer

Maatregel

Speelaanleidingen zoals klimboom, stapstenen, touwbrug, e.d.

Bewegen is goed voor de ontwikkeling van een kind. Juist de afwisseling tussen de schoolse activiteiten en fysiek actief bezig zijn vormen een mooie a...

Lees meer

Maatregel

Wadi om tijdelijk water te bergen

Een wadi is een met grind en zand gevulde greppel of sloot, die water zowel kan vasthouden als kan infiltreren.

Lees meer

Maatregel

Waterdoorlatende (half)verharding

Veel van de verharding op een schoolplein kan vervangen worden door regenwater doorlatende verharding.

Lees meer

Maatregel

Waterpomp

Een waterpomp in combinatie met een waterloop geeft veel speelplezier.

Lees meer

Maatregel

Zitranden

Zitranden op een schoolplein kunnen verschillende functies vervullen. Ze kunnen als plek op het schoolplein dienen waar docenten, ouders en kinderen k...

Lees meer

Maatregel

Wilgentunnel of wilgenhut, om te verstoppen of fantasiespel

Een wilgenhut of wilgentunnel prikkelt de fantasie van kinderen en is gemakkelijk te maken.

Lees meer
Alle maatregelen

Subsidies en kosten

  • Kosten: rond €254.000,-.
  • Subsidies en bijdrage: Hoogheemraadschap van Delfland, Fonds 1818, De Haagse scholen, Basisschool het Volle Leven, Donaties SIOS, Crowdfunding, Ouderraad, Zakelijke vrienden, Jantje Beton, evenementen, sponsoren en (groot)ouders en kinderen
‹  Alle projecten