Vrijeschool Widar,Delft

Het idee

In 2006 onderzocht Alice Koenen, een ouder van een oud-leerling van de Vrijeschool Widar, of er interesse op school was voor een groenblauw schoolplein. Zij vond dat een groenblauw schoolplein goed past bij het vrijeschool onderwijs. Spelen en ervaren in het groen hoort daar bij.

Het groenblauwe schoolplein zou een uitdagende en gezonde speelplek met veel afwisseling worden voor alle kinderen, groot en klein en met verschillende karakters. Een plek om te spelen en te ervaren en dat één geheel vormt met het onderwijs. Op 22 juni 2011 was de feestelijke opening van het nieuwe groenblauwe schoolplein dat door de school ook wel ‘De Wildernis’ wordt genoemd.

Voorbereidingen

De school betrok de leerkrachten, de leerlingen, de ouders, de buurt, de gemeente en externe partijen bij de plannen. In 2008 organiseerde ze een projectweek om iedereen te inspireren en mee te nemen naar voorbeeldplekken. Een groeiende enthousiaste oudergroep hielp mee met het ontwikkelen van het groene schoolplein. Vanaf 2009 werd het plein in delen aangelegd. Zowel de school zelf als kindercentrum Hansje Stoffel betaalden een belangrijk deel van de kosten. Een groep ouders hielp mee met het ophalen van geld via fondsen en activiteiten als markten en sponsorlopen. Fonds1818, VSBfonds, gemeente Delft en een paar kleinere partijen betaalden mee aan het groenblauwe schoolplein.

Het ontwerp

Marleen van Tilburg van bureau BuitenKans ontwierp het groenblauwe schoolplein. De ideeën die de kinderen tijdens de projectweek bedachten, waren belangrijk voor het ontwerp. Het ontwerp geeft veel meer mogelijkheden om te spelen en ruimte om met losse materialen te spelen. Kinderen kunnen spelletjes met evenwicht doen, uitdagingen aangaan, beestjes ontdekken en de school kan er buitenlessen geven. Bekijk de tekening
Voor
Na
Een betegelt schoolplein voor de aanleg van het nieuwe groenblauwe schoolplein van de Vrijeschool Widar.
© Alice Koenen
Beplanting op het schoolplein van de Vrijeschool Widar.
© Alice Koenen

Wateropgave

Voor de aanleg was er veel wateroverlast op het plein. Nu is minder dan de helft van het schoolplein nog maar betegeld. Het water kan daardoor op veel plekken direct in de bodem wegzakken, waardoor er minder water op het schoolplein blijft staan. Daarnaast is er een waterspeelplek, een verdiepte arena, aangelegd om dat water te kunnen vasthouden. De school koos destijds voor een aansluiting op het riool. Regent het heel hard? Dan gaat het teveel aan water alsnog naar het riool, zodat er geen wateroverlast is op het schoolplein.

Groen

De Wilde Weelde-hovenier maakte een goed beplantingsplan met verschillende borders met verschillende planten. Op een zonnige plek van het plein kwam een vlinderheuvel en in de schaduw plantte hij stinzenplanten. Er zijn snoepjesstruiken als frambozen- en bessenstruiken en bij de kleurklassen staan bakken voor de moestuin en een appelboom. Ook heeft het schoolplein een wilde plantentuin en speelbos.

Hitte

De grote bomen op het schoolplein zorgen voor schaduw op het plein. Daarnaast geven de pergola’s schaduw boven de tafeltennistafel en de zandbak.

Mogelijkheden om te spelen

Er zijn veel mogelijkheden om te spelen op het schoolplein. Kinderen worden uitgedaagd en kunnen hun fantasie kwijt. Bijvoorbeeld op de speelheuvels, in de fietsenjungle, op de klimbomen, bij de huttenbouwplek en de rommelhoek. De kinderen spelen veel met het houten speelhuis, ze spelen er verstoppertje en klimmen en glijden. De waterpomp zorgt ook voor veel speelplezier, zeker tijdens warme dagen.

Educatie

De kinderen leren veel van het insectenhuis en de moestuinbakken. Er zou een buitenlokaal komen, maar dat kwam er niet omdat de klassen ook op het mozaïekplein buiten kunnen zitten voor buitenlessen en toneel.

Aanleg en samenwerking

Alice Koenen van OrganiVerde organiseerde het project. Heel veel betrokken ouders hielpen bij de aanleg van het schoolplein. Als het kon hielpen de kinderen ook mee. De school huurde specialisten in voor bijvoorbeeld de basisaanleg, de waterspeelplek, het speelhuis, de glijbaan en de klimmuur.

De laatste fase van het project (het kleuterplein) is voor een deel uitgevoerd. De grote veranderingen in ‘De Wildernis’ gaven de kinderen al veel nieuwe mogelijkheden om te spelen. Door de jaren heen veranderde het schoolplein ten opzichte van het ontwerp. Het is belangrijk dat het plein blijft passen bij de school.

De samenwerking met alle verschillende partijen is best ingewikkeld. Niet iedereen wil precies hetzelfde. Als het uiteindelijke doel duidelijk blijft, haal je dat ook. De buurt was uiteindelijk enthousiast. Er spelen nog steeds regelmatig kinderen uit de buurt op het schoolplein.

Onderhoud

Een wisselende groep ouders en leerkrachten onderhouden het schoolplein. Een paar keer per jaar organiseert de school een dag om dat samen te doen. De hovenier doet ook een aantal klussen.

Leerpunten

Wat leerde de school van dit project?

  • Focus op het doel is noodzakelijk om iets wat mogelijk tegenvalt aan te kunnen.
  • De geplande groene heuvels bleven niet groen doordat er te weinig ruimte was voor het aantal kinderen.
  • Als begeleider ga je ook spelen met de ruimte, om na de eventuele aanleg aanpassingen te doen.
  • De waterspeelplek is erg leuk, maar het onderhoud kost veel tijd.
  • Het schoolplein is een voorbeeld en inspiratie voor veel andere scholen. 
© Alice Koenen
© Alice Koenen
© Alice Koenen
© Alice Koenen
1
2
3
4

Wie heeft het gerealiseerd?

Ontwerper: Marleen van Tilburg, Bureau BuitenKans.

Aanleg: Alice Koenen (nu OrganiVerde) in samenwerking met Bureau BuitenKans en diverse onderaannemers en vele betrokken ouders, leerkrachten en kinderen.

Toegepaste maatregelen

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

Maatregel

Begroeide pergola voor schaduw

Een begroeide pergola op een schoolplein zorgt voor schaduw. Onder een pergola kan een speelvoorziening of een buitenlokaal gemaakt worden.

Lees meer

Maatregel

Beplanting voor biodiversiteit

Beplanting op een schoolplein zorgt voor een fijne atmosfeer, seizoenbeleving, kleur, geur en smaak.

Lees meer

Maatregel

Gootjes en waterlopen maken water beleefbaar

Een waterloop gemaakt van verschillende open goten geeft urenlang speelplezier.

Lees meer

Maatregel

Hoogteverschillen en verdiepte delen voor tijdelijke waterberging

Een schoolplein met hoogteverschillen creëert verschillende speelzones zeker als de hoogteverschillen gecombineerd worden met speelaanleidingen.

Lees meer

Maatregel

Natuurlijke schaduw van bomen

Bomen op een schoolplein zorgen in de zomer voor aangename verkoeling door schaduw op de speelplekken.

Lees meer

Maatregel

Schaduwdoeken

Speciale schaduwdoeken zorgen voor een filtering van het zonlicht en verminderen daarnaast de stralingswarmte.

Lees meer

Maatregel

Speelaanleidingen zoals klimboom, stapstenen, touwbrug, e.d.

Bewegen is goed voor de ontwikkeling van een kind. Juist de afwisseling tussen de schoolse activiteiten en fysiek actief bezig zijn vormen een mooie a...

Lees meer

Maatregel

Waterdoorlatende (half)verharding

Veel van de verharding op een schoolplein kan vervangen worden door regenwater doorlatende verharding.

Lees meer

Maatregel

Wilgentunnel of wilgenhut, om te verstoppen of fantasiespel

Een wilgenhut of wilgentunnel prikkelt de fantasie van kinderen en is gemakkelijk te maken.

Lees meer

Maatregel

Zitranden

Zitranden op een schoolplein kunnen verschillende functies vervullen. Ze kunnen als plek op het schoolplein dienen waar docenten, ouders en kinderen k...

Lees meer

Maatregel

Waterpomp

Een waterpomp in combinatie met een waterloop geeft veel speelplezier.

Lees meer

Maatregel

Moestuin en eetbare beplanting

Een moestuin is leuk, leerzaam en alles dat eruit kom is ook nog eens lekker!

Lees meer
Alle maatregelen

Subsidies en kosten

  • Kosten: Ruim € 100.000,- incl BTW.
  • Subsidies en bijdrage: Vrijeschool Widar, Kindercentrum Hansje Stoffel, Fonds1818, VSBfonds, Gemeente Delft, diverse kleinere bijdragen en activiteiten als markten en sponsorlopen.

Hoe gaat het nu?

Het plein is leuk voor jonge en oude kinderen. De kleine hoekjes en gangetjes in het stuk ‘wildernis’ zijn leuk voor de kleine kinderen (daar spelen ze verstoppertje en tikkertje), het betegelde gedeelte van het plein geeft juist meer speel mogelijkheden voor oudere kinderen (zij spelen daar voetbal en andere sporten). Ook de waterkuil en pomp vallen erg in de smaak.

Water

Wateroverlast is er bijna niet, het onverharde plein laat het water goed in de grond zakken. Het enige wat minder goed is, is de afvoerput bij de waterkuil. De put is te hoog aangelegd waardoor er na een harde regenbui een diepe plas water blijft staan in de kuil. Deze is vooral voor de peuters en kleuters te diep en vraagt daarom meer aandacht van leerkrachten.

Spelen

Het plein is leuk voor jonge en oude kinderen. De kleine hoekjes en gangetjes in het stuk ‘De Wildernis’ zijn leuk voor de kleine kinderen (daar spelen ze verstoppertje en tikkertje). Het betegelde gedeelte van het plein geeft juist meer mogelijkheden om te spelen voor oudere kinderen (zij spelen daar voetbal en andere sporten). Ook de waterkuil en pomp vallen erg in de smaak.

Hitte

Door de vergroening is het ook lekker om in de zomer te spelen op het plein. De enige plek die in de zomer erg warm wordt is het betegelde voetbalveld, maar dit blijft altijd lastig te ontwerpen op een groot plein. Leerkrachten en leerlingen praten hier dan ook over in de klas en in de leerlingenraad en zoeken naar verbetering.

Onderhoud

De leerkrachten en leerlingen doen het dagelijks onderhoud (vegen en afval rapen). De ouders van de leerlingen doen het groter onderhoud. Eén ouder die als hovenier werkt onderhoudt het groen. Op deze manier blijven de kosten laag en is er een grote betrokkenheid van leerlingen, leerkrachten en ouders bij het plein.

Verdere aandachts- en leerpunten

  • Zorg dat de kinderen buiten- en binnen schoenen hebben (zodat het schoolgebouw niet onder de modder komt na de pauzes).
  • Voor het stuk ‘De Wildernis’ (plekken waar kinderen erg vies kunnen worden) is er een vlag. Als de vlag hangt, mag je er spelen, anders niet (vanwege te veel modder etc.). Op de rest van het schoolplein mogen de kinderen altijd spelen.

Als je moestuintjes aanlegt is het belangrijk dat deze hoog genoeg zijn. Op het schoolplein van de Widar lopen de kinderen door de bakken omdat deze te laag zijn.

‹  Alle projecten